Thiết kế thi công phòng X-quang

A. Yêu cầu tối thiểu cho một cơ sở X-Quang

Các phòng sdụng máy phát sinh phóng xạ phải được bảo vệ, che chắn tuyệt đối; không cho các tia phóng xạ lọt ra các nơi khác làm ảnh hưởng đến sức khoẻ của mọi người; đặc biệt gây nguy hiểm đối với nhân viên y tế, người bệnh và môi trường.

Bên cạnh tác dụng của việc chụp x-quang; thì tia X rất độc hại nếu chụp không được tiến hành trong điều kiện an toàn; phòng chụp và thiết bị không đạt tiêu chuẩn an toàn . Bức xạ là 1 trong những tác nhân có thể liên quan tới bệnh tật; gây ra tổn thương bức xạ ở mức phân tử, tế bào và hệ thống cơ quan của con người.

• Kết cấu công trình phải đảm bảo độ bền vững (sử dụng khung cột thép, bê tông cốt thép).
• Tường gạch và các vật liệu hoàn thiện bao che.
• Nền, sàn không được có bậc thang, không chênh cốt hoặc ngưỡng cửa, lát gạch ceramic, granit, tấm vinyl hoặc phủ sơn đặc biệt
• Đảm bảo phẳng, nhẵn, không trơn trượt, chịu được hoá chất, chống thấm, chống tĩnh điện và dễ vệ sinh.

B. Theo tiêu chuẩn phòng chẩn đoán hình ảnh: X – Quang, CT-Scanner, phải đảm bảo các yêu cầu:

• Trường hợp đặt tại các tầng trên, sàn phải đảm bảo an toàn bức xạ cho các tầng phía dưới.
• Tường phải được hoàn thiện bằng các giải pháp: trát, ốp vật liệu bền vững, sơn silicat.
• Đảm bảo lớp che phủ bề mặt phẳng, nhẵn, mỹ quan, chống thấm..
• Tường bên trong phòng chụp phải sử dụng vật liệu cản tia xạ (chì lá, vữa barit, cao su chì).
• Tường bên trong hành lang và các phòng có chuyển cáng; xe và giường đẩy phải gắn thanh chống va đập ở độ cao từ 0,7 – 0,9m (tính từ sàn).
• Trần bên trong phòng và hành lang phải có bề mặt phẳng, nhẵn (không bám bụi); chống thấm, cách nhiệt tốt.
• Lắp đặt các thiết bị chiếu sáng; phòng cháy, chữa cháy; điều hoà không khí; và các thiết bị kỹ thuật (có các giải pháp kết cấu đảm bảo lắp đặt thiết bị).
• Trần bên trong phòng chụp phải trát bằng barit hoặc ốp vật liệu cản tia xạ (nếu có tầng trên).
• Cửa chắn tia bức xạ phải bọc vật liệu cản tia (chì lá, cao su chì….).
• Có đèn hiệu, biển cảnh báo bức xạ ở ngang tầm mắt ở mặt phía bên ngoài phòng.
• Cửa đóng mở nhẹ nhàng, đảm bảo kín không để lọt tia xạ khi chiếu, chụp.
• Cửa sổ phải có khuôn; cánh cửa bằng gỗ hoặc kim loại (nhôm, thép); kết hợp với kính trong hoặc mờ để chiếu sáng tự nhiên và có chốt đóng an toàn.
• Phòng đặt thiết bị X-Quang, máy chụp cắt lớp và máy cộng hưởng từ không bố trí cửa sổ; để đảm bảo an toàn bức xạ, che chắn sóng điện từ.
• Phòng đặt thiết bị phải đảm bảo yêu cầu kỹ thuật; đảm bảo an toàn (không để tia xạ lọt ra bên ngoài; không để lọt ánh sáng vào phòng rửa phim…).
• Hộp chuyển đồ gắn trên phòng tráng rửa phim thông với các bộ phận chức năng.
• Ô kính quan sát phải đảm bảo khả năng cản tia bức xạ.

**Một cơ sở X quang tối thiểu phải có:

• Phòng chờ (hoặc nơi chờ) của bệnh nhân;
• Phòng đặt máy X – Quang; Phòng xử lý phim (phòng tối);
• Phòng (hoặc nơi) làm việc của các nhân viên bức xạ.

1. Phòng chờ (hoặc nơi chờ) của bệnh nhân phải tách biệt với phòng máy X – Quang.
2. Độ bức xạ giới hạn trong phòng này không vượt quá liều giới hạn cho phép là 1 mSv/năm.

**Phòng đặt máy X – Quang đáp ứng các yêu cầu:

• Thuận tiện cho việc lắp đặt, vận hành thao tác máy, di chuyển an toàn bệnh nhân.
• Khi thiết kế phải chú ý đến điện thế, cường độ dòng điện; thời gian sử dụng máy; hệ số chiếm cứ bên ngoài phòng X quang; mà tính toán chiều dày thích hợp cho từng bức tường, cửa, trần, sàn nhà.
• Ở vị trí giáp nối giữa tường và các cửa hoặc giữa các bức tường của phòng máy X-Quang; phải được thiết kế, xdựng bảo đảm bức xạ thoát ra ngoài không vượt quá 1 mSv/năm.
• Các bức tường của phòng X-Quang phía ngoài có lối đi lại; phải bảo đảm liều bức xạ cho phép trong 1 năm kg vượt quá 1 mSv; không kể phông bức xạ tự nhiên.
• Mép dưới của các cửa thông gió; các cửa sổ không có che chắn bức xạ của phòng X-Quang phía ngoài có người qua lại; phải có độ cao tối thiểu là 2m so với sàn nhà phía ngoài.
• Phải có đèn hiệu và biển cảnh báo bức xạ gắn phía bên ngoài cửa ra vào phòng XQ. Đèn hiệu phải phát sáng trong suốt thời gian máy ở chế độ phát bức xạ.

**Việc lắp đặt máy X – Quang phải bảo đảm:

• Khi máy hoạt động, tia X kg phát ra hướng có cửa ra vào or hướng có người qua lại; và phải được che chắn bảo vệ tầm nhìn của mắt khỏi nguồn bức xạ.
• Chiều cao tấm chắn phải trên 2 m kể từ sàn nhà; chiều rộng tấm chắn tối thiểu là 90 cm và độ dày tương đương là 1,5 mm chì.
• Các phòng có bố trí 2 máy XQ thì mỗi khi chiếu, chụp chỉ cho phép vận hành 1 máy.
• Tuỳ theo mỗi loại máy mà bàn điều khiển được đặt trong hoặc ngoài phòng X – Quang.
• Phải có kính chì để quan sát bệnh nhân; và phải bảo đảm độ bức xạ giới hạn tại bàn điều khiển kg vượt quá 20 mSv/năm; từ là 10 mSv/h (không kể phông bức xạ tự nhiên).

**Kích thước phòng X – Quang quy định như sau:

• Phòng kg có bàn bệnh nhân, diện tích kg < 12m2, kích thước một chiều kg < 3m;
• Phòng có trang bị bàn bệnh nhân cố định hay di động; diện tích của phòng không < 14m2; kích thước một chiều không nhỏ hơn 3m;
• Phòng có trang bị bàn bệnh nhân có thể lật nghiêng được; diện tích của phòng không được nhỏ hơn 20m2; kích thước một chiều không nhỏ hơn 3,5m;
• Nếu máy X -Quang có bản thiết kế phòng của nhà sản xuất kèm theo; kích thước phòng tối thiểu phải không < kích thước quy định bởi nhà sản xuất.
• Đối với các phòng có kích thước nêu trên, tủ điều khiển phải đặt ở bên ngoài phòng X – Quang.
• Phòng xử lý phim phải biệt lập với phòng X – Quang; phải bảo đảm liều không ảnh hưởng đến quá trình xử lý phim; bảo đảm cho các phim chưa xử lý không bị chiếu quá liều (1,13 mR/tuần;, không kể phông bức xạ tự nhiên.
• Cửa ra vào phòng xử lý phim không bị chiếu bởi các tia trực tiếp.
• Hộp chuyển cat set đặt trong phòng phải có vỏ bọc độ dày tương đương là 2mm chì.
• Phòng hoặc nơi làm việc của nhân viên bức xạ phải biệt lập với phòng máy X – Quang. Độ bức xạ giới hạn cho phép tại bất kỳ điểm nào trong phòng kg vượt quá 1 mSv/năm; không kể phông bức xạ tự nhiên.

C. Thi công xây dựng phòng X-Quang, phóng xạ

1. Khi thi công các phòng đặc thù x-quang thì không nên làm cửa sổ kính. Nếu phải làm cửa kính thì các kính phải là kính ngậm chì để phóng xạ không xuyên qua được.
2. Tường, sàn, trần phải có lớp trát ngăn phóng xạ. Lớp vữa chống phóng xạ gồm xi măng trộn với bột Sulfate Barium (tỷ lệ 1:4). Chiều dày lớp vữa trát tối thiểu là 40mm và dày 60mm.
3. Lớp vữa trát quá dày phải trát ít nhất thành 3 lớp. Lớp nọ gần khô mới trát lớp tiếp theo. Để lớp vữa không tụt, sụt phải ghim lên tường lưới thép sợi nhỏ đan mắt cáo để giữ vữa. Ngoài cùng trát vữa xi măng làm lớp hoàn thiện; Vừa bảo vệ lớp vữa bên trong vừa kiêm lớp trang trí.

**Chú ý: khi thi công tường chì phải có biện pháp an toàn đặc biệt; Vì chì làm con người bị ngộ độc, nhất là có hại cho trẻ em.

Chi tiết xin liên hệ : 0937 45 25 25

Các sản phẩm có thể quý khách quan tâm: Gạch Barite , Chì Tấm, Kính Chì, Cửa Chì, Bình Phong Chì, Vật Tư Khác, Chì lá cho lưới cá